/autor: Jan Marek Ka/

Po publikacji artykułu pana Mieczysława Deja „Chojnica – Wieś, Kościół, Parafia” wywiązała się w komentarzach krótka dyskusja odnośnie nieistniejących już dzisiaj w Biedrusku kaplic. Wspólnymi siłami udało nam się je orientacyjnie zlokalizować w czasie i  przestrzeni. Jedną cechę mają wspólną – obie już nie istnieją. Ja natomiast spróbuję zebrać w jednym artykule, co do tej pory udało nam się ustalić.

Bardzo pomocną okazała się mapa topograficzna z roku 1950:

pic1

Źródło mapy : www.mapywig.org

Odszukujemy na niej lokalizację dwóch kaplic, znane wcześniej z opisów słownych. Pierwsza kaplica (zaznaczona na mapie z prawej strony)  znajdująca się w nieistniejącej już części parku. Tak to jej lokalizację opisał pan Mieczysław: „A była ona między drogą na stary most a drogą na strzelnicę garnizonową. Dzisiaj poniżej tablicy z napisem Biedrusko. Jadąc do Bolechowa …    Nie łączmy figurki obok domu p. Miklaszewskich z kapliczką, bo ona była nieco niżej w kierunku mostu. Inaczej też korzystano z dróg, które dzisiaj są w parku z pałacem”.

Dostępne są zdjęcia tej kaplicy z początku XX wieku , które jednoznacznie wskazują ,że była to budowla mała i najprawdopodobniej służyła przede wszystkim mieszkańcom pałacu.

pic2

Źródło: www.fotopolska.eu

pic3

Źródło: www.biedrusko.org

W kapliczce zawieszony był obraz, mieścił się w niej ołtarz, przed kapliczką postawiono ławki, co wskazuje, że odbywały się tu nabożeństwa. Kiedy dokładnie kapliczka powstała? Kiedy ją rozebrano? Kto był jej patronem? Te pytania pozostają nadal bez odpowiedzi.

Więcej udało mi się ustalić odnośnie drugiej zaznaczonej na mapie, drewnianej kaplicy, którą starsi mieszkańcy powinni jeszcze pamiętać. Zapraszam do prześledzenia ze mną informacji, które odszukałem w wirtualnym świecie internetu.

W dzienniku Kurjer Poznański R.16, nr 125 z 4 czerwca 1921 r. znalazłem niniejszy tekst:

pic4

Szczególnie zaciekawiło mnie zdanie : „Po błogosławieństwie udzielonem na krzyżowaniu dróg tuż pod figurą Matki Boskiej w Biedrusku, zakończyła się procesja wejściem do maleńkiej kapliczki wojskowej pod wezwaniem św. Kazimierza o godzinie 12.” Wynika stąd jasno, że ta kapliczka musiała się znajdować stosunkowo blisko figury, co skutkuje moim skojarzeniem, że kaplica św. Kazimierza to właśnie ta, leżąca gdzieś w połowie drogi między figurą, a kuźnią. Kaplica parkowa – opisana wcześniej –  była zbyt daleko od figury Matki Boskiej.  O istnieniu kaplicy św. Kazimierza dowiadujemy się również z innego źródła.

Gazeta Szamotulska Nr 99 R.12 z dnia 1933.08.26 wymienia parafię w Chojnicy jako należącą do dekanatu szamotulskiego i opisuje i jej dobra.

pic5

Trochę nie pasuje nam rok 1510, gdyż wg aktualnej wiedzy zakończenie budowy pierwszego etapu kościoła miało miejsce w roku 1531. Może 21 lat wcześniej rozpoczęto budowę kościoła murowanego, albo same cegły pochodziły z tego roku? Dla mnie w tym artykule ważniejsze jest stwierdzenie „istnienia publicznej kaplicy w Biedrusku (pod wezwaniem św. Kazimierza). Zachowały się zdjęcia, pocztówki  kaplicy z Biedrusku, którą ja utożsamiam z kaplicą św. Kazimierza.

pic6

Źródło: www.biedrusko.org

Z opisów słownych i z mapy topograficznej potrafiliśmy już określić jej położenie w terenie. Spróbowałem jeszcze dokładniej wyznaczyć to miejsce.  Na szczegółowych mapach wykazywane bywają stare fundamenty, płyty betonowe o ile jeszcze istnieją w terenie i można je pomierzyć. Zgodnie z sugestiami pana Mieczysława starałem się gdzieś koło restauracji „Kuźnia” odszukać to miejsce i chyba mi się to udało. Do sporządzenia jednego z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego Biedruska wykorzystano mapę, na której widoczny był jeszcze obrys posadzki odpowiadający obrysowi rozebranej kaplicy.

pic7

Złożyłem w jeden obrazek mapę ze zdjęciem lotniczym i  odtworzyłem lokalizację rozebranej kaplicy.

pic8

Teraz nie pozostało nic innego, jak pójść w teren i zobaczyć co się tam teraz znajduje, zrobić pamiątkowe zdjęcie.

pic9

Część kaplicy była dokładnie w tym miejscu jak na powyższym zdjęciu, pozostałą część (patrząc na prawo) zarosła chaszczami (zdjęcie poniżej).

pic10

Betonowa płyta posadzki rozebranej około 1974 roku kaplicy powinna znajdować się gdzieś w tych miejscach pod warstwą ziemi. Nie zachowały się też świerki widoczne na zdjęciu kaplicy. Po tylu latach byłyby to ogromne drzewa.

Najprawdopodobniej w najbliższym czasie teren otaczający restaurację „Kuźnia” zamieni się w plac budowy nowej szkoły w Biedrusku. Co za tym idzie będą wykonywane roboty ziemne, budowlane, porządkowe. Ślad w terenie, po fundamencie starej kaplicy najprawdopodobniej zostanie zniszczony. Operatorowi spychacza, czy koparki „jakieś betony” będą tylko przeszkadzać przy kopaniu rowu, czy budowie ogrodzenia… Kaplica ta, tak jak poniekąd jest już i teraz, pozostanie częścią spisanej i niespisanej historii Biedruska.

I na koniec niespodzianka. Wirtualnie zapraszam do restauracji „Kuźnia”. Ze strony internetowej przeklejam jedno ze zdjęć galerii lokalu.

pic11Źródło: http://www.kuznia-biedrusko.pl/galeria/

Jakże klimatyczne jest to miejsce, kominek, obraz. Przyjrzyjmy się temu obrazowi.

pic12Źródło: http://www.kuznia-biedrusko.pl/galeria/  zoom

Jeśli podpis w prawym dolnym rogu jest zgodny z prawdą, to obraz (a może reprodukcja) pochodzi z 1901 roku! A z lewej strony na obrazie widzimy kaplicę! Porównajcie ją z zamieszczonym wcześniej zdjęciem. Wszystko w kaplicy się zgadza : po kolei okno, drzwi, okno. Jest i wieża, kształt jak na pocztówce, obrys ze szczegółowej mapy też się zgadza. Tylko drzew jeszcze nie było i sama kuźnia jakby była nieco mniejsza.


Na koniec moja teza.

Drewniana kaplica w Biedrusku istniała już w 1901 roku, rozebrano ją najprawdopodobniej w 1974. Wiele wskazuje na to, że była to kaplica pod wezwaniem św. Kazimierza.

Tyle ode mnie. A teraz mój apel – zapytajcie mamy, taty, sąsiada, sąsiadki, czy innych osób które kojarzycie, że w Biedrusku są od zawsze, albo przynajmniej od bardzo dawna, czy moje dociekania są zgodne z prawdą, czy też się z nią mijają ? A może ktoś wybierze się do „Kuźni”, aby tam spróbować coś więcej się dowiedzieć? Napiszcie w komentarzach co mają do powiedzenia ci mieszkańcy Biedruska, którzy nie korzystają z internetu, a mają wiedzę z lat minionych.

/autor: Jan Marek Ka/

Komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Pogoda dla Biedruska
1°
bezchmurnie
wilgotność: 56%
wiatr: 4m/s płd. - płd. wsch.
Max: 1 • Min: -1
1°
Sob
4°
Nd
9°
Pon
Weather from OpenWeatherMap