Przedstawiamy zbiór najważniejszych informacji na temat naszej miejscowości. Do poszczególnych sekcji można przejść klikając w poniższy nagłówek.


Charakterystyka miejscowości Biedrusko

Położenie i uwarunkowania przyrodnicze

Rzeźba terenu

Gleby

Klimat

Wody

Zasoby przyrodnicze

Kultura i oświata

Turystyka i rekreacja

Historia

Ludność i procesy demograficzne

Infrastruktura komunikacyjna

 


Charakterystyka miejscowości Biedrusko


Biedrusko jest miejscowością oddaloną od granic Poznania niespełna 6km, położona jest w gminie Suchy Las, w powiecie poznańskim, w województwie wielkopolskim. Miejscowość ta cechuje się specyficznych charakterem, głównie ze względu na istniejącą i prosperującą tam jednostkę wojskową zarządzaną przez Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych. W przeszłości – do końca lat 80-tych – Biedrusko było garnizonem zamkniętym, do dnia dzisiejszego miejscowość zmaga się z utrudnieniami komunikacyjnymi od strony południowej. Dojazd od strony Suchego Lasu jest zamknięty ze względu na poligon oddzielający obie miejscowości.

Wojsko miało znaczny wpływ na rozwój mieszkalnictwa w Biedrusku, już po drugiej wojnie światowej rozpoczęto budowę obiektów mieszkalnych w zabudowie wielorodzinnej, które zamieszkiwać miała kadra wojskowa wraz z rodzinami. Stopniowo baza mieszkaniowa powiększała się, przełomem była końcówka lat 60-dziesiątych, wtedy wzniesiono kilka czteropiętrowych bloków mieszkalnych, które stworzyły osiedle przy ul. Zjednoczenia. Obecnie bloki te tworzą niezależne od siebie wspólnoty mieszkaniowe, a zdecydowana większość mieszkań została wyprzedana przez wojsko w prywatne ręce.

Charakterystycznym czynnikiem jest znaczne oddalenia Biedruska od Suchego Lasu w stosunku do oddalenia pozostałych miejscowości wchodzących w skład Gminy Suchy Las takich jak: Chludowo, Golęczewo, Zielątkowo, Złotkowo oraz Złotniki.

Obecnie wpływ wojska na miejscowość znacznie zmalał. Wojsko po 2000 roku zaczęło pozbywać się swoich terenów oraz obiektów, czego konsekwencją jest rozwój w zupełnie inną stronę niż to miało miejsce w przeszłości.

W ostatnich latach Biedrusko zyskało prestiż i dzięki korzystnej lokalizacji w stosunku do miasta Poznania powoli staje się strefą podmiejską, potwierdzeniem tej tezy jest niedawne włączenie Biedruska do poznańskiego systemu komunikacji miejskiej.

Proces suburbanizacji jest doskonale widoczny w ciągu ostatnich kilku lat, kiedy to powstały dwa duże osiedla mieszkaniowe. Pierwsze z nich – Osiedle Natura – charakteryzuje się zabudową szeregową, drugie zaś – Osiedle Błękitny Staw – zabudową jednorodzinną z dobrze rozwiniętą infrastrukturą drogową i techniczną wewnątrz zamkniętego terenu, który tworzy.

Charakteryzując tę miejscowość nie sposób pominąć bogaty zasób flory i fauny obejmujący głównie teren poligonu wojskowego. Od 1994r. obszar ten posiada status Obszaru Chronionego Krajobrazu, ponadto jest objęty programem Natura2000.


Położenie i uwarunkowania przyrodnicze


Położenie administracyjne i geograficzne

Biedrusko położone jest w Polsce zachodniej, w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Suchy Las. Gmina nadała miejscowości miano jednostki pomocniczej – osiedla, które znajduje się w północno-wschodniej części tejże gminy.

Od wschodu miejscowość graniczy z gminą Czerwonak oraz z gminą Murowana Goślina, a od części południowej bezpośrednio z miastem Poznań.

Położenie admPołożenie administracyjne Biedruska

Biedrusko położone jest w zachodniej części kraju, na Pojezierzu Wielkopolskim oraz w bezpośredniej bliskości Poznańskiego Przełomu Warty. W odległości niespełna 5km od miejscowości znajduje się Góra Moraska (154m n.p.m.), która jest najwyższym wzniesieniem na Pojezierzu Poznańskim. Powierzchnia terenu gminy Suchy Las powstała w wyniku działalności erozyjnej i akumulacyjnej lądolodu skandynawskiego, który pozostawił po sobie pofałdowania i liczne, lecz niewielkie wzniesienia. Według podziału morfologicznego gmina znajduje się na obszarze Wysoczyzny Poznańskiej w obrębie Pagórków Poznańskich.

Obszar poligonu wojskowego, który charakteryzuje się silnym zalesieniem zajmowany jest przełomowy odcinek Warty z lewobrzeżnymi dolinkami, największą z nich jest dolina Jeziora Glinnowieckiego.

Dokładne współrzędne geograficzne Biedruska wynoszą: 52° 32′ 34.78″ N, 16° 56′ 49.34″ E. Osiedle Biedrusko wraz z przylegającym do niego poligonem, znajduje się na terenach kompleksu leśnego o powierzchni ok. 7500 ha.

Położenie geogrPołożenie geograficzne Biedruska

Biedrusko usytuowane jest na stosunkowo płaskim terenie, który znajduje się na wysokiej skarpie nadwarciańskiej. Różnica wysokości pomiędzy miejscowością a położeniem Warty wynosi ok. 25m. Z kolei przyczółek mostu, który łączy Biedrusko z Promnicami wznosi się 17,5m nad poziom rzeki. Spadek terenu pokonywany jest na długości ulicy 1 Maja oraz ulicy Wolności, które charakteryzują się stosunkowo dużym nachyleniem.

Na terenie miejscowości znajduje się Obszar Chronionego Krajobrazu Biedrusko, który prawie w całości położony jest na terenie poligonu wojskowego. Obszar ten charakteryzuje się bardzo rozległymi powierzchniami otwartymi na których licznie występują różnego rodzaju zarośla (żarnowca, tarniny, głogów oraz wierzby). Na obszarze wykształciły się specyficzne warunki siedliskowe, co jest skutkiem długotrwałego wyłączenia terenu spod działania czynników antropogenicznych. Ponadto obszar charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą terenu, w części południowej występują wzniesienia moreny czołowej, a w części północnej rozciąga się dolina Warty.

Teren ten został ponadto włączony do europejskiej sieci ekologicznej „Natura 2000” jako specjalny obszar ochrony siedlisk, znajduje się na nim również rezerwat przyrody „Gogulec”, który chroni dobrze zachowane torfowiska przejściowe.

Powyższe formy ochrony obszarów przyrodniczych nie wpływają w wyraźny sposób na życie mieszkańców, ponieważ znajdują się prawie w całości na terenie poligonu wojskowego, na który wstęp jest silnie ograniczony.


Rzeźba terenu


Cała miejscowość położona jest na stosunkowo równym terenie, który opada w stronę Warty, gdzie różnica wysokości wynosi ok. 25m. Wyróżnić można jedynie kilka niewielkich wzniesień na terenie poligonu wojskowego, które nieznacznie przekraczają wysokość bezwzględną 100m: Góra Rokossowskiego, Góra Stalina, Góra Dąbrowskiego, Góra Napoleona, Wzgórze Świerczewskiego, Wzgórze Jagiełły, Wzgórze Bema oraz Wzgórza Owińsko-Kierskie,

Najbardziej charakterystycznym elementem rzeźby terenu jest zdecydowany i gwałtowny spadek, który rozciąga się od wschodniej granicy administracyjnej Biedruska do koryta Warty. Jest on dobrze widoczny na załączonej rycinie, to pionowa linia symbolizująca spadek terenu, który rozciąga się wzdłuż biegu rzeki Warty.


Gleby


Gleby występujące na terenie gminy Suchy Las są średniej jakości, przyczyną są nie najlepsze warunki litologiczne, które występują na tym obszarze. Wyróżnić można dwa kompleksy glebowe, które zajmują największą powierzchnię: kompleks 5 (żytni dobry) oraz kompleks 6 (żytni słaby).

Kompleks 5 – żytni dobry, zaliczany jest do klasy bonitacyjnej IVa i IVb. Kompleks ten obejmuje gleby mniej urodzajne i lżejsze niż gleby zaliczane do kompleksu czwartego, są wrażliwe na suszę i charakteryzują się odczynem kwaśnym. Na tych glebach uprawiać można żyto i ziemniaki.

Kompleks 6 – żytni słaby, zaliczany jest do klasy bonitacyjnej IVb i V. Gleby te są okresowo lub trwale suche, ponieważ są nadmiernie przepuszczalne i mają niewielką zdolność zatrzymywania wody, ponadto są ubogie w składniki pokarmowe. Na tych glebach uprawia się głównie żyto, łubin, owies i ziemniaki.

Jakość gleb nie ma większego znaczenia dla Biedruska. Działalność rolnicza ogranicza się do kilku przydomowych upraw, które nie mają charakteru zarobkowego. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest przede wszystkim liczna zabudowa wielorodzinna, która uniemożliwia działalność rolniczą. Dane w poniższej tabeli obrazują jak niewiele gruntów ornych znajduje się w Biedrusku.

Miejscowość

Klasy gleb w ha

I II III a III b IV a IV b V VI
Biedrusko 0 0 0 1,1 19,0 7,3 7,6 0,8

Klimat


Decydujący wpływ na klimat miejscowości mają masy powietrza polarno-morskiego, które napływają z nad Oceanu Atlantyckiego. Mniejszy wpływ wywierają masy powietrza polarno-kontynentalnego. Klimat kształtowany jest także przez fronty atmosferyczne, które charakteryzują się w ostatnim czasie dużą gwałtownością i zmiennością.

Zwrócić uwagę należy na bliskość miasta Poznania, które jest wyspą ciepła. Silnie urbanistyczny charakter tego miasta, duża ilość generowanego ciepła, które następnie oddawane jest do atmosfery ma znaczny wpływ na wzrost temperatury także w okolicznych gminach. Ponadto wyróżnić należy zwiększone albedo oraz liczne zanieczyszczenia powietrza. Te wszystkie czynniki są przyczynami powstawania chmur o budowie pionowej, które generują większą ilość opadów i zmniejszoną siłę wiatru.

Biedrusko jednak nie jest tak bardzo narażone w tej kwestii na wpływ Poznania jak Suchy Las, wynika to z rozległych terenów lesistych, które oddzielają to duże miasto od małej miejscowości jaką jest Biedrusko. Ciekawym przykładem jest średnia wartość temperatury jaka występowała w Poznania (dzielnica Piątkowo), która w stosunku do wartości temperatury w Biedrusku była wyższa o 1,8 stopnia Celsjusza.

Obszar gminy na której znajduje się omawiana miejscowość należy do najsuchszych w Polsce, średnia roczna suma opadów wynosi ok. 500mm. Najwilgotniejszym miesiącem roku jest lipiec (75mm), a najbardziej suchym luty (30mm). Bilans wodny jest niedostateczny, potwierdzeniem tego są dane, według których w ciągu roku notuje się 140 – 160 dni z opadami deszczu mniejszymi niż 0.1mm.

Średnia roczna temperatura powietrzna wynosi 8,1 °C, najcieplejszym miesiącem jest lipiec z temperaturą 18,5 °C, najzimniejszym zaś styczeń w którym średnia temperatura wynosi -1,5°C. Do najpogodniejszych miesięcy należą sierpień i wrzesień, do najbardziej zachmurzonych listopad i grudzień.

Zimy na tym obszarze są przeważnie łagodne, a lata dość ciepłe. Okres wegetacji trwa ok. 210 dni, co jest wynikiem mieszczącym się w normie. Charakterystycznymi cechami klimatu na tym obszarze są duże wahania i zmienność pogody. Wyróżnia się w ciągu roku: 253 dni ciepłe i upalne, 32 mroźne oraz 80 dni z przymrozkami.


Wody


Gmina Suchy Las znajduje się na obszarze zlewni rzeki Warty. Cały układ sieci hydrologicznej jest wynikiem budowy geologicznej oraz morfologii, jednak aktualna ilość wód jest skutkiem działalności człowieka. Źródła historyczne potwierdzają dużą zasobność energii wodnej w płynących niegdyś strumieniach. Największym z nich był Potok Glinnowiecki, który do dnia dzisiejszego na pewnym odcinku posiada nazwę „młyński”, ponieważ ok. 1930r. istniał tam młyn wodny.

Dziś główną rzeką jest Warta, a zaraz po niej Samica Kierska, z którą jednak Biedrusko nie ma bezpośredniej styczności. Warta posiada dwa dopływy od strony Biedruska: Rów Północny oraz dopływ bez nazwy z Jeziora Glinnowieckiego. Warto wspomnieć, iż Warta na całym odcinku przepływa przez gminę Suchy Las, jest rzeką obwałowaną, ponieważ w okresie wezbrań jej dolina stanowi strefę zalewową. Biedrusko nie jest jednak narażone na zalanie, posiada naturalną ochronę w postaci 25m wzniesienia.

Notuje się także występowanie licznych strumieni, które płyną okresowo lub niosą bardzo małe ilości wody. Do największych zbiorników wodnych na terenie gminy należą: Jezioro Glinnowieckie, Jezioro Chludowskie oraz Jezioro Golęczewskie – obecnie zauważyć można silne zarastanie tych jezior, które w niedalekiej przyszłości doprowadzi do całkowitego zlądowacenia.

Oprócz naturalnych zbiorników wodnych w Biedrusku znajduje się kompleks zalewów utworzonych niegdyś przez wojsko. Dziś dostęp do nich jest praktycznie niemożliwy, cały teren został sprzedany i ogrodzony. Jeszcze niespełna 10 lat temu zalewy pełniły rolę rekreacyjną i przyciągały ludność z innych miejscowości. W bezpośredniej okolicy istniał nawet Wojskowy Dom Wypoczynkowy („WDW”) w którym żołnierze mieli możliwość spędzenia kilku dni nad sztucznym jeziorem.

zalewySztuczne zalewy


Zasoby przyrodnicze


Biedrusko może pochwalić się licznymi zasobami przyrodniczymi, o większości z nich była już mowa w poprzednich rozdziałach pracy, jednak w tym rozdziale zasoby te zostaną dokładniej omówione.

Obszar Chronionego Krajobrazu Biedrusko

To jeden z niewielu obszarów na terenie Wielkopolski, na którym tak dobrze zachowana jest fauna i flora w sposób naturalny, obszar ten w bardzo niewielkim stopniu naruszony został przez człowieka, dlatego może pochwalić się tak licznymi naturalnymi siedliskami. Praktycznie cały obszar poligonu wojskowego w Biedrusku objęty jest ochroną, wyjątkowy charakter OCHK wynika z:

  • dużego zróżnicowania krajobrazowego, z przewagą krajobrazów naturalnych,
  • bogactwa flory i fauny,
  • wyjątkowo wysokim współczynnikiem lesistości,
  • występowaniem rzadkich i zanikających biocenoz (torfy, lasy łęgowe),
  • występowania starych alei i drzew pomnikowych oraz drzewostanu o charakterze rezerwatowym.

Na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Biedrusko występuje:

  • 550 gatunków roślin naczyniowych (36 gatunków objętych jest ochroną prawną: m.in.: storczyk krwisty, goździk pyszny, rosiczka okrągło listna, bluszcz pospolity),
  • 170 zbiorowisk roślinnych o randze podstawowej (roślinność wodna, szuwarowa, źródliskowa, łąkowa, torfowa),
  • 54 jednostki powstałe pod wpływem czynników antropogenicznych (synteksony półnaturalne, syntolasony),
  • Ochrona Rynny Jeziora Glinnowieckiego, będąca interesującym zespołem przyrodniczo-krajobrazowym),
  • aleje drzew: robiniowa, wierzbowe oraz lipowa,
  • gęsta sieć hydrologiczna, której towarzyszy roślinność wodna, bagienna, torfowa, łąkowa, zaroślowa i leśna,
  • płazy: traszki, kumak nizinny, ropucha szara i ziemna, żaby zielone oraz brunatne,
  • ptactwo: bielik, kania, myszołów, sokół, pustułka, kobuz, krogulec, sowy, łabędź niemy, gęś gęgawa, kaczki, perkoz, dzięcioł, remiz, droździk,
  • ssaki: dzik, daniel, sarna, jeleń europejski, lis, królik, zając, borsuk, gronostaj, bóbr.

OCHKBMapa Obszaru Chronionego Krajobrazu Biedrusko

Natura 2000 – Ostoja Biedrusko

Ostoja Biedrusko należy do Specjalnych Obszarów Ochrony, położona jest administracyjnie na terenie 4 gmin: Suchy Las, Oborniki, Murowana Goślina i Poznań, jednak zdecydowana większość jej powierzchni (7.554 ha z 10.245.5 ha) leży na terenie gminy Suchy Las. Na tym terenie wyróżnić można następujące siedliska:

  • wrzosowiska (34% powierzchni),
  • lasy mieszane (17% powierzchni),
  • lasy liściaste (16% powierzchni),
  • siedliska typowo rolnicze (8% powierzchni),
  • siedliska łąkowe (2% powierzchni),
  • inne (1% powierzchni).

Ostoja Biedrusko głównie obejmuje obszar poligonu i sąsiadujący park podworski w Radojewie, granice widoczne są na poniższej mapie (Ryc. 6.). Przyroda na tym obszarze ze względu na długotrwałą izolację od form działalności ludzkiej, ma unikalny charakter w skali regionu. Różnorodność fauny i flory należy do najwyższych w Wielkopolsce, wynika to z występowania wielu rodzajów siedlisk, które nie występują w regionie, sprawia to, że obszar ten jest unikatowy pod względem różnorodności.

Natura 2000Mapa Obszaru Chronionego Krajobrazu Biedrusko

Rezerwat Gogulec

Rezerwat znajduje się na północny wschód od Złotkowa, obejmuje niewielki obszar na którym znajduje się małe, bezodpływowe jezioro, stara torfianka oraz stosunkowo rozległe torfowisko przejściowe. Na obszarze tym występują kwaśne dąbrowy oraz młodsze drzewostany sosnowo – dębowo – brzozowo – osikowe, pochodzące z naturalnego odnowienia. Obiektem ochrony jest przede wszystkim roślinność wodna i bagienna.

W rezerwacie występuje 6 gatunków objętych prawną ochroną: grążel żółty, rosiczka okrągłolistna, kruszyna konsolia majowa, kalina koralowa oraz porzeczka czarna. Ponadto w rezerwacie występuje ponad 150 gatunków roślin naczyniowych, kilka gatunków mchów torfowych. Najcenniejszymi zbiorowiskami roślinnymi w rezerwacie są: zespół lilii wodnych, pływacza zwyczajnego, mszar z turzycą dziobkowatą i ols torfowych.


Kultura i oświata


Biedrusko może się pochwalić dość liczną jak na tak niewielką miejscowość liczbą obiektów kulturalnych, przeważająca większość obiektów zabytkowych ma związek z działalnością wojskową, wszystkie zabytkowe obiekty budowlane pochodzą z XIX i XX wieku.

Oprócz zabytków najbardziej znaczący wpływ na rozwój kulturalny ma nowopowstały dom osiedlowy, który został oddany do użytku w 2011r. Odbywają się w nim różnego rodzaju zajęcia. Ponadto swoje siedziby w tymże domu osiedlowym mają m.in.: Klub Seniora: „Dębowy Liść”, „Rodzinne Ogródki Działkowe”, Koło Wędkarskie „Delfin”, Koło Łowieckie „Darz Bór”. Oprócz działalności poszczególnych klubów w budynku odbywają się także zajęcia ruchowe i plastyczne, organizowane są również dyskusje społeczne.

Obiekty zabytkowe w Biedrusku objęte ochroną konserwatorską:

  • Zespół Szkół, własność Urzędu Gminy, początek XXw.,
  • Przedszkole, własność Urzędu Gminy, początek XXw,
  • Poczta, własność Wojskowa Agencja Mieszkaniowa, koniec XIXw.,
  • Zespół Pałacowy, własność prywatna, koniec XIX.,:
    • pałac, 1877-1880,
    • kasyno, obecnie nie użytkowane,
    • spichlerz, obecnie nie użytkowany,
    • magazyn,
    • altana drewniana,
    • park krajobrazowy.
  • Domy: nr 64, 76, 77, własność Wojskowa Agencja Mieszkaniowa, XIX/XXw.,
  • Wieża Ciśnień, 1901r.,
  • Ruiny kościoła murowanego p.w. św. Jana Chrzciciela w Chojnicy, XVIw.

zabytkiDawna pocztówka przedstawiająca część dzisiejszych zabytków Biedruska

Zapisy w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego dla obszaru gminy Suchy Las zwracają szczególną uwagę na minimalizację zagrożeń dla istniejących zasobów dziedzictwa kulturowego przez działalność wojskową. Działania gminy zmierzają do odrestaurowania i rehabilitacji obszarów i obiektów zdegradowanych. Ponadto niektóre obszary i obiekty podlegają zasadom ochrony ładu przestrzennego, ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, zabytków i dóbr kultury.

Baza oświatowa jest dobrze rozwinięta, wyróżnić można następujące placówki:

  • Zespół Szkół im. 7. Pułku Strzelców Konnych Wielkopolskich w Biedrusku – szkoła podstawowa oraz gimnazjum,
  • Prywatna Szkoła Podstawowa i Prywatne Gimnazjum w Biedrusku,
  • Przedszkole w Zespole Szkół im. 7. Pułku Strzelców Konnych Wielkopolskich w Biedrusku,
  • Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w domu osiedlowym.

Turystyka i rekreacja


Biedrusko obecnie nie posiada już tak dużej bazy turystycznej jak kiedyś, kilkanaście lat temu funkcjonował Wojskowy Dom Wypoczynkowy nad jednym z zalewów, składał się on z kilkunastu domków wypoczynkowych a także wypożyczalni kajaków i rowerów wodnych, teren na którym znajdował się ośrodek obecnie jest osiedlem „Błękitny Staw” o zabudowie mieszkaniowej wolnostojącej.

zalewDawne kąpielisko z pomostem na dużym zalewie

Jedynym obiektem o charakterze hotelu jest odrestaurowany pałac, miejscowość posiada jednak wiele obiektów kulturalnych, o których mowa była w poprzednim rozdziale.

Znacznie lepiej Biedrusko prezentuje się pod względem infrastruktury rekreacyjnej, która w ostatnich latach znacznie została rozbudowana. Do nowo powstałych obiektów należą: wielofunkcyjne boisko znajdujące się przy szkole, zewnętrzna siłownia w parku, place zabaw, boisko do siatkówki i tenisa. Do użytku oddano także wiele ławek i spoczników, które umożliwiają odpoczynek na świeżym powietrzu.

Bardzo ważnym elementem rekreacji w Biedrusku jest szlak rowerowy prowadzący do Złotnik, przebiega on przez teren poligonu wojskowego, który jest otwarty dla rowerzystów w określonych dniach i godzinach. Po drodze napotkać można ruiny kościoła, stary sprzęt wojskowy, porzucony cmentarz i wiele unikatowych okazów roślin. Szlak ten wchodzi w skład Pierścienia Rowerowego Dookoła Poznania.

Jednym z obiektów rekreacyjnych, który już ostatecznie został przeznaczony do rozbiórki jest basen wojskowy, który jeszcze kilka lat temu całkiem dobrze prosperował. Gmina Suchy Las miała w planach przejęcie tego obiektu, ale analiza kosztów okazała się niekorzystna, dlatego obiekt ten przeznaczony został do rozbiórki a teren na sprzedaż.


Historia


Biedrusko jak na stosunkowo niewielką miejscowość może pochwalić się bogatą historią, która podzielona zostanie na cztery okresy: do 1918r., Dwudziestolecie międzywojenne, Okres Drugiej Wojny Światowej oraz Okres po Drugiej Wojnie Światowej.

Okres do 1918 roku.

Pierwsze informacje na temat Biedruska pojawiają się już w XIII wieku. Pierwsza z wersji zakłada, że Książę poznański Przemysł I nadał w roku 1242 Owińska zakonowi Cysterek z Trzebnicy wraz z dwunastoma innymi wioskami. Za pieniądze uzyskane ze sprzedaży jednej z wiosek siostry miały kupić Biedrusko.

Druga wersja zakłada, że zakon Cysterek zostaje właścicielem Biedruska dopiero w roku 1491 – wtedy odkupił je od Jana Czuryło – Bielawskiego. Trzecia z wersji – najbardziej prawdopodobna – mówi, że ziemie biedruskie stały się własnością Cysterek dopiero po roku 1518 kiedy Zygmunt Stary zezwolił na ich zakup od Jana Bielawskiego. Jak widać okres w jakim Biedrusko było w posiadaniu zakonu Cysterek nie jest dokładnie znany. Potwierdzona jest jednak informacja, że ziemie te należały do zakonu aż do trzeciego rozbioru Polski, wtedy po utworzeniu Prus Południowych Fryderyk II przeprowadził konfiskatę majątków kościelnych i rozpoczął wynaradawiania ziem polskich.

Skonfiskowane dobra nadano właścicielom ziemskim pochodzenia niemieckiego. Cały klucz Owiński w którego skład wchodziło Biedrusko 24 stycznia 1797 roku przejął mieszczanin berliński Zygmunt Otto Józef von Treskow. Rodzina ta władała Biedruskiem przez ponad 100lat. Ostatnim właścicielem Biedruska był Albrecht Otton von Treskow, który w podjął budowę pałacu w Biedrusku, trwała ona od 1877 do 1880 roku.

PałacPałac w Biedrusku

Pod koniec XIX wieku armia niemiecka poszukiwała odpowiedniego miejsca na duży poligon wojskowy. Biedrusko i okolice spełniało wszystko wymagania, dodatkowym atutem był pałac, który ulokowany jest we wschodniej części Biedruska. Choć oficjalne otwarcie Obozu Ćwiczeń miało miejsce w 1901 roku to dopiero transakcja sprzedaży majątku, która odbyła się w 1904 roku była dla Biedruska nobilitacją społeczno – ekonomiczną. Zmieniono pierwotną nazwę miejscowości na Weissenburg – nazwa ta dotyczyła pałacu i zabudowań dworskich po rodzinie von Treskow. Budowany w szybkim tempie obóz wojskowy znajdujący się na terenach niezalesionych w widłach dróg do Poznania i Chojnic przybiera nazwę Baraken Lager.

Do roku 1910 na terenie Biedruska powstało kilkadziesiąt obiektów (m.in. szpital, kasyno oficerskie, klub dla żołnierzy), znaczna część z nich zachowała się do dziś.

W czasie I wojny światowej w związku z dużym zapotrzebowaniem na kadry dowódcze na terenie Biedruska zorganizowana została 5 Szkoła Podchorążych Piechoty. Nad Wartą w tym okresie stacjonował prom, który po obu stronach rzeki był przymocowany do kołowrotów, którymi przewoźnicy przeciągali prom pomiędzy brzegami.

KasynoKasyno Oficerskie w Biedrusku

Dwudziestolecie międzywojenne.

27 grudnia 1918 roku w Poznaniu wybuchło powstanie, które rozprzestrzeniło się na teren prawie całej Wielkopolski. Pierwsze dwa dni walk zakończyły się wyzwoleniem Poznania i okolic. Powstańcy posiadali wiedzę, że w Biedrusku mieści się obóz ćwiczebny wojsk niemieckich i 31 grudnia 1918 roku armia powstańcza wykonała atak na poligon wojskowy w Biedrusku i zdobyła go, zaopatrując się w broń i amunicję strzelecką.

W związku ze zjednoczeniem Wojska Polskiego z Armią Powstańczą drogę zmierzającą do byłego Tworkowa, przemianowano na Aleję Zjednoczenia – nazwa tej ulicy przetrwała do dnia dzisiejszego.

3 Pułk Kolejowy stacjonujący na Cytadeli, wybudował kolejkę wąskotorową z Cytadeli do Biedruska. Torowiska biegły obok drogi Naramowice – Nowa Wieś – Radojewo. Kolejka wykorzystywana była do dostaw amunicji i materiałów wybuchowych z magazynów znajdujących się w bunkrach Cytadeli poznańskiej dla celów szkoleniowych do Obozu Ćwiczebnego Biedrusko. W wyniku nie przestrzegania dyscypliny przeciwpożarowej przez obsługę kolejki spłonęło kilku domów w Radojewie i w połowie lat dwudziestych kolejkę zlikwidowano.

KolejkaKolejka wąskotorowa

Najprawdopodobniej w latach 1914-1918 oddano do użytku most wysoko wodny na rzece Warcie w Biedrusku, zbudowany przez żołnierzy 7 Batalionu Saperów, przy współpracy kompanii szkolnych 4 i 8 Batalionu Saperów. Biedrusko okresu dwudziestolecia międzywojennego było dość dobrze zabezpieczone w usługi handlowe i rzemieślnicze. W budynku piętrowym na skrzyżowaniu drogi poznańskiej z drogą biegnąca ku Warcie mieściła się restauracja, sklep kolonialny, a na piętrze hotel dla rodzin odwiedzających żołnierzy przebywających na poligonie.

W 1937 roku w Biedrusku rozpoczęto rozbudowę garnizonu, planując przyjąć jeden z pułków kawalerii. W tym samym roku z wizytą przybył król rumuński Karol II, wraz z nim specjalnym pociągiem z Warszawy do Bolechowa przybywają przedstawiciele rządu polskiego z marszałkiem Rydzem Śmigłym na czele.

W okresie międzywojennym garnizon biedruski nie dysponował szkołą z prawdziwego zdarzenia przez co dzieci musiały uczęszczać do szkoły w Promnicach. Pod koniec lat trzydziestych urządzono prywatną szkołę.

28 sierpnia 1939 roku o godzinie 16:00 stacjonujący od roku 1938 w Biedrusku 7 Pułk Strzelców Konnych wymaszerował na wojnę. Inni oficerowie i podoficerowie komendy OC Biedrusko zgodnie z przydziałem mobilizacyjnym walczyli w swych nowych jednostkach. Rodziny kadry po wybuchu wojny zostały transportem kolejowym ewakuowane w głąb kraju i do Biedruska w zdecydowanej większości już nie wróciły.

Okres II Wojny Światowej.

Wraz z wybuchem II Wojny Światowej Obóz w Biedrusku zaczął pełnić coraz większą rolę jako obóz szpitalny, dla ciągle przybywających do Biedruska rannych żołnierzy niemieckich zabrakło miejsca w istniejącym w Biedrusku szpitalu, przez co największy budynek mieszkalny (dzisiejszy budynek Zespołu Szkół) szybko zaadaptowano na potrzeby lecznicze. Budynek ten przez całą okupację użytkowany był jako szpital, później już tylko dla rekonwalescentów. Jego, jak i wielu innych budynków, przedwojennych mieszkańców przymusowo wysiedlano do okolicznych miejscowości. Punkty usługowe zostały przejęte przez nowych niemieckich właścicieli.

SzkolaGmach Kompanii sztabowej (budynek dzisiejszego Zespołu Szkół)

Po zajęciu przez Niemców Biedruska odbudowany został zniszczony most na Warcie, który w latach 1942 – 1943 został zmodernizowany w celu umożliwienia przeprawy przez niego ciężkiego sprzętu pancernego, dzięki czemu jego nośność wzrosła do 50 ton.

Niemieckie naczelne dowództwo przystąpiło do intensywnej rozbudowy Biedruska jako jednej z baz wypadowych na Wschód. Wybudowano wiele nowych obiektów wojskowych, a także obiekty mieszkalne dla żołnierzy oraz kadry.

W 1942 roku poligon biedruski został powiększony o kilka wiosek a mianowicie: druga połowę Chojnicy, Łysy Młyn, Glinno i Łagiewniki. Chojnice wykorzystywano do ćwiczeń taktycznych w walce o gęsto zabudowany punkt oporu. Kościół chojnicki pozostawiono do wykorzystywania religijnego, mimo iż wchodził w skład budynków punktu oporu. Nabożeństwa religijne w tym kościele odbywały się co dwa tygodnie dla mieszkańców Biedruska i okolicy nie włączonej do poligonu. Odbywało się to za specjalnymi przepustkami wydawanymi przez komendę poligonu. Osoby nie posiadające przepustki musiały płacić 1 markę kary, która egzekwowana była przez poruszającego się konno żandarma.

Po klęsce Francji w 1940 roku do Biedruska skierowano pierwszą partię jeńców angielskich, których ostatecznie przeniesiono do Mściszewa. W Biedrusku mieścił się również obóz jeńców radzieckich i znajdował się on w byłych stajniach zbudowanych na początku XX wieku. Warunki bytowe tych więźniów były bardzo ciężkie.

Na terenie poligonu od początku okupacji systematycznie odbywały się ćwiczenia taktyczne, strzelania artyleryjskie i czołgowe, strzelania z broni piechoty różnych związków taktycznych a nawet operacyjnych armii niemieckiej. Na poligonie ćwiczono również przeprawy przez rzekę Wartę.

Okres po II Wojnie Światowej.

Po zakończeniu wojny Biedrusko nie utraciło swojego wojskowego charakteru i nadal służyło za obóz ćwiczebny. Po 1945 roku rozbudowane koszary zajęte zostały przez oddziały Wojska Polskiego. Poligon jest nadal miejscem aktywnie wykorzystywanym przez żołnierzy. W 1994 roku odbyły się ćwiczenia wojskowe „Mostu Współpracy” w ramach „Partnerstwa dla pokoju”, przybyli żołnierze z 13 krajów Europy i Ameryki w celu doskonalenia umiejętności przydatnych w trakcie pełnienia pokojowych misji ONZ.

Oprócz przedsięwzięć militarnych wojsko zajęło się także budową obiektów mieszkalnych w Biedrusku, po drugiej wojnie światowej rozpoczęto budowę takich obiektów w zabudowie wielorodzinnej, które zamieszkiwać miała kadra wojskowa wraz z rodzinami. Stopniowo baza mieszkaniowa powiększała się, przełomem była końcówka lat 60-dziesiątych, wtedy wzniesiono kilka czteropiętrowych bloków mieszkalnych, które stworzyły osiedle przy ul. Zjednoczenia. W następnych latach dobudowane jeszcze kilka bloków, tym razem wielkopłytowych.

Biedrusko w latach 70-tych, 80-tych i 90-tych było silnie rozwijane przez wojsko, nie tylko w kwestii mieszkalnictwa, ale także na poziomie infrastruktury oraz usług. Budowano liczne obiekty użyteczności publicznej, sklep, plac zabaw. W instytucjach wojskowych i związanych z obsługą koszar zatrudnionych było bardzo wielu mieszkańców, co zapewniało stałą pracę blisko miejsca zamieszkania. Jednym z większych zakładów pracy zatrudniających ludność cywilną była pralnia – zlikwidowana kilka lat temu, centrala telefoniczna oraz stołówka wojskowa. Ponadto wielu mieszkańców znajdowało zatrudnienie w kotłowniach, wartowniach oraz internacie wojskowym.

OsiedleOsiedle przy ul. Zjednoczenia z lotu ptaka

Wraz z wkraczaniem Polski w model gospodarki rynkowej sytuacja wojska w Biedrusko stopniowo się pogarszała i w 2001 roku słynna już Jednostka Wojskowa nr 1549 została rozwiązana a w jej miejscu utworzone zostało Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych.

Od tej pory tereny i obiekty wojskowe są sprzedawane i przekazywane w ręce samorządu terytorialnego. W ostatnich latach oddano bądź sprzedano takie obiekty jak: Zespół Pałacowo-parkowy, tartak i warsztat wojskowy, kompleks zalewów rekreacyjnych, pralnia wojskowa, lądowisko wojskowe, baraki wojskowe, pływalnia wojskowa, hala sportowa oraz wiele terenów należących do wojska.


Ludność i procesy demograficzne


Liczba ludności w ostatnich latach:

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014   2017
kobiety 994 977 974 970 973 993 998 1026 1070 1124 1142     1264
mężczyźni 1030 1031 1001 980 986 1004 991 998 1026 1059 1081     1215
razem 2024 2008 1975 1950 1959 1997 1989 2024 2096 2183 2223    2479

Wzrost liczby ludności w ostatnich latach jest dobrze zauważalny, szczególnie duży wzrost zanotowano w 2012 i 2013 roku. Tendencja ta jednak utrzymuje się dopiero od 2008 roku, który uznać należy za przełomowy, wtedy zaczęły powstawać nowe osiedla. Wraz z powstaniem nowych osiedli Biedrusko zaczęło spełniać rolę strefy podmiejskiej, początkowo w niewielkim stopniu, ale proces suburbanizacji cały czas się pogłębia. Jeśli rozwój budownictwa mieszkaniowego o charakterze szeregowym i wolnostojącym będzie postępował w takim tempie jak obecnie, miejscowość w dużym stopniu spełniać będzie funkcję sypialnianą aglomeracji poznańskiej.

Ważnym czynnikiem jest to, że społeczeństwo odmładza się, czego przyczyną jest napływ młodej ludności (szczególnie młodych małżeństw). W ostatnich latach notuje się także wysoki współczynnik dzietności, co jest kolejnym czynnikiem wpływającym na średni wiek społeczności Biedruska. Cieszy również fakt, że liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym przewyższa o prawie 4% ludność w wieku poprodukcyjnym. Niestety, udział ludności w wieku produkcyjnym jest zdecydowanie za wysoki, w 2009 roku wynosił 73,2%, istnieją jednak przesłanki, że udział ten będzie się zmniejszał na rzecz ludności w wieku przedprodukcyjnym.

Ciekawym zjawiskiem jest współczynnik feminizacji, który w Biedrusku zawsze był stosunkowo niski ze względu na istnienie jednostki wojskowej, wielu żołnierzy stacjonujących w jednostce z czasem dostawało mieszkania i osiedliło się na stałe, co cały czas generowało znaczną przewagę liczby mężczyzn nad liczbą kobiet. Przełomem okazał się rok 2008 w którym liczba kobiet po raz pierwszy od wielu lat przewyższyła liczbę mężczyzn. Jedną z przyczyn jest zmniejszająca się rola jednostki wojskowej w życiu Biedruska.


Infrastruktura komunikacyjna


Główną drogą w miejscowości Biedrusko jest ul. Poznańska, która dalej przechodzi w ul. 1 Maja i ul. Wolności. Droga ta jest drogą powiatową nr 2406P (Bolechowo – Radojewo – Czerwonak), jest to droga klasy G, która w Biedrusku przechodzi na drugi brzeg Warty. Most w Biedrusku to jedyna przeprawa pomiędzy Poznaniem a Obornikami, ponadto droga biegnąca przez ten most jest jedyną alternatywą w stosunku do drogi wojewódzkiej nr 196 prowadzącej z Poznania do Murowanej Gośliny i dalej do Wągrowca.

Ruch na terenie ul. Poznańskiej ma przede wszystkim charakter tranzytowy. Pozostałe ulice: Zjednoczenia, Chludowska oraz 7. Pułku Strzelców Konnych Wlkp., mają znaczenie lokalne.

W 2010 roku miejsce miał kolejny już remont mostu w Biedrusku, na czas remontu przeprawa była zamknięta co było przyczyną bardzo poważnych utrudnień, najbliższą alternatywną przeprawą jest most Lecha w Poznaniu. Modernizację mostu przeprowadzono w wakacje co pozwoliło zmniejszyć utrudnienia.

układ ulicPlan ulic Biedruska

Kolejną dużą inwestycją była przebudowa ul. Poznańskiej, którą współfinansowało Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Powiat Poznański oraz Gmina Suchy Las. Prace rozpoczęto w 2011 roku, obejmowały one:

  • budowę skrzyżowania typu małe rondo,
  • wzmocnienie i poszerzenie nawierzchni,
  • budowę ciągów pieszo-rowerowych,
  • przebudowę istniejącej oraz budowę nowej kanalizacji deszczowej,
  • przebudowę istniejącego oraz budowę nowego oświetlenia drogowego,
  • przebudowę urządzeń telekomunikacyjnych.

Główny wykonawca inwestycji nie wywiązał się z umowy, miejscowość przez kilka miesięcy zmagała się z dużymi utrudnieniami komunikacyjnymi, roboty zostały wstrzymane do kolejnej wiosny, wtedy prace wznowiono by po kilku miesiącach ostatecznie je zakończyć.

Oprócz powyższych inwestycji przeprowadzono także sporo mniejszych do których należą: przebudowa i zmiana nawierzchni ul. Zjednoczenia, która w dużej mierze jest drogą osiedlową, budowa chodnika prowadzącego do cmentarza, przebudowa kilku innych ścieżek i chodników dla pieszych. Stosunkowo dużym przedsięwzięciem była także budowa parkingu strzeżonego – jednym z inwestorów była gmina.

Według danych z 2008 roku Biedrusko posiadało 0,4km dróg brukowych oraz 4,746km dróg bitumicznych, obecnie długość obu rodzajów dróg jest większa.


Pogoda dla Biedruska
5°
pochmurnie
wilgotność: 65%
wiatr: 2m/s płd. - płd. wsch.
Max: 7 • Min: 5
11°
Śr
10°
Czw
12°
Pt
Weather from OpenWeatherMap