Poprawnie winno być, każda mapa wartość swoją ma. Takie skojarzenia są efektem niekończącego się studiowania mapy z 1913 roku.
/opracował: Mieczysław DEJ/
Poniżej wycinek współczesnej mapy, jednak w artykule nie o tej będzie mowa. Ta ma stanowić skalę porównawczą z tym co było i wychwycić różnice. To pojęcie względne, bo różnic wciąż nam przybywa w takim tempie, że z unacześnieniem map nie można nadążyć.
Źródło, wykonanie własne
Wojskowa mapa topograficzna poligonu wojskowego Weißenburg w skali 1:25 000, powstała na bazie mapy z 1890 roku. Trójbarwna, wydana w języku niemieckim w Berlinie. Aktualna w zakresie czasowym: 1901 – 1914, w dyspozycji Biblioteki Narodowej.
Oto ona: – https://polona.pl/item/52023045/0/;
Najważniejsze w tym jest to, że obejmuje obszar naszej miejscowości, pierwszy etap powstającego poligonu, najbliższą okolicę i oddaje prawdę historyczną sprzed 104 lat. Mimo, że w opisach dominują niemieckie nazwy, dla osób poznających historię Biedruska jest wyjątkowo czytelna.
Drogą korespondencji Pan Grzegorz Mencel wskazał Redakcji i nam powyższy adres, a tym samym dał możliwość szerszemu gronu czytelników poznania wartościowego wydawnictwa. Z dotychczas dostępnych map dowiedzieliśmy się bardzo dużo, jednak treść tej mapy jest obszerniejsza i wychodzi na czołowe miejsce dokumentów, które warto znać. Współbrzmi z naszymi wcześniejszymi artykułami opublikowanymi na www.ebiedrusko.pl; ale też znanymi nam monografiami, kronikami, przewodnikami, folderami itp. Jest cennym uzupełnieniem, wprowadzającym nas w klimat tych odległych lat. By więcej odczytać z pruskich map prócz translatora języka niemieckiego warto posiłkować się dowolnym zbiorem znaków i skrótów stosowanych na mapach niemieckich. Proponuję jeden z wielu dostępnych w Internecie:
http://www.mapywig.org/m_documents/PL/Mj._S_Gasiewicz_Znaki_topograficzne_map_1930.pdf;
W krótkim artykule, by nie pozbawić zainteresowanych i czytelników dobra jakim jest studiowanie map, odniosę się tylko do wybranych charakterystycznych cech naniesionych na mapę. Mimo, że jest to wydanie trójbarwne to nie pozbawiono wartości i treści mapę wykorzystując duży zasób znaków i opisów oraz poziomnice, w tym:
– nazwy miejscowości, przysiółków, wzgórz, lasów i inne niekoniecznie na potrzeby ćwiczących żołnierzy;
– są naniesione trzy przeprawy przez Wartę do przewozu ludzi, zwierząt i wozów;
– podział naszej miejscowości na Obóz Piechoty i Obóz Kawalerii;
– bogatą drożnie na całym obszarze, znaki drogowe, punkty orientacyjne i zapory (szlabany) wartownicze;
– wioski, dwory, folwarki z uwypukleniem zabudowy;
– kościoły, kaplice, cmentarze, pomniki;
– infrastrukturę obozu ćwiczebnego i poligonu wraz z pierwotnymi granicami;
– są też nasze charakterystyczne miejsca i budynki: – obecna szkoła i przedszkole, stara poczta, pałac, kasyno, wieża wodna, dawna izba chorych, leśniczówki a nawet kąpieliska dla żołnierzy.
Oczywiście nie brakuje ostatnio opisanych Szwedzkich Okopów, nieopodal Jeziora Glinnowieckiego. Glinno – Szańce, opisane Burgwall (ściana zamkowa) i Erb-Bgr (dasErbbegräbnis, grób rodzinny).
Zapewne kolejne mapy w latach późniejszych i po przejęciu Biedruska 31 grudnia 1918 roku przez Powstańców Wielkopolskich oraz zjednoczeniu Wojska Polskiego, wykonywano wykorzystując tą i inne mapy niemieckie. Przy tym zachowując garnizon wraz z poligonem jako Obóz Ćwiczebny Biedrusko. Zasadnicze zmiany następowały w czasie okupacji, gdy Niemcy poszerzyli poligon oraz po 1945 roku. I po 2001 roku…
Źródło, Internet
Budzi nasz podziw fakt, że w tak krótkim czasie, zaledwie kilkunastu lat zmieniono charakter miejscowości i powstała nowa zabudowa, szereg nieruchomości oraz pobliskie place i rejony ćwiczeń. Analizując kolejne treści mapy nasuwa się wrażenie, że Biedrusko w takim wojskowym wydaniu powstało dziesiątki lat wcześniej. Przywołane spostrzeżenia odnoszą się tylko do wybranych uwag i charakterystyk z powierzchownej analizy i oceny poznanej mapy. Szkoda, że jest dostępna w wydaniu multimedialnym. Wprawdzie dotrze do większego grona odbiorców i miłośników starych map, ale różnica jest taka jak między tradycyjną książką a ebookiem. Czytać można, tylko brakuje tego „coś”.
Pozostaję pod wrażeniem mapy, jednak wyraźnie zaznaczę, że to nie wszystko czym Pan Grzegorz Mencel obdarował Redakcję.
Komentarze
Dodaj komentarz