/opracował: Krzysztof Łączkowski/
W dalszej części rozważań na temat historii Biedruska zajmiemy się okresem posiadania Biedruska przez rodzinę von Treskov. Jednym ze skutków II rozbioru Rzeczpospolitej i objęcia terenów Wielkopolski granicami państwa pruskiego, była sekularyzacja tutejszych zakonów. Decyzja o zeświecczeniu część dóbr kościelnych objęła także cysterki z Owińsk i w 1798 roku doszło do konfiskaty rzeczonego majątku.
Nowym właścicielem poklasztornych włości, a co za tym idzie także Biedruska, została niemiecka rodzina von Treskow. Nabywcą był pochodzący z Berlina Sigismund Otto Joseph von Treskov, który w uznaniu za swoje zasługi dla państwa pruskiego nabył ziemię za kwotę niższą niż ówczesna wartość, przekładając kwotę 73 325 talarów za 3761 mórg.
W następnych dziesięcioleciach, w wyniku praw spadkowych przysługujących kolejnym potomkom berlińskiego kupca, majątek został rozparcelowany. Niemniej Biedrusko cały czas pozostawało w posiadaniu rodziny von Treskov, a lata 1877-1880 to jeden z ważniejszych okresów w dziejach miejscowości. W tym czasie miała miejsce budowa pałacu, który do dnia dzisiejszego pozostaje krajoznawczą wizytówką wsi. Rezydencja powstała za kwotę 111 tysięcy ówczesnych marek i była dziełem Ludwika Huhna.
Eklektyczna budowla powstała w malowniczym otoczeniu na wzgórzu, na skraju Warty, a jej najbardziej charakterystycznym elementem jest wieża z tarasem widokowym. Ciekawostką architektoniczną jest fakt umieszczenia głównego wejścia w fasadzie bocznej, co przyczyniło się do dosyć niestandardowego układu wnętrz. W momencie projektowania siedziby von Tresków, w Biedrusku prócz dworu znajdowało się 12 domów, a wieś była zamieszkiwana przez 212 mieszkańców, z czego ponad połowę stanowili katolicy. Prócz pałacu pod koniec wieku XIX w Biedrusku powstała inna charakterystyczna budowla, mianowicie wieża ciśnień i podobnie jak rezydencja przetrwała ona do dzisiaj. Przez kolejne dekady wizerunki obu charakterystycznych budowli nieraz były wykorzystywane na różnego rodzaju przedstawieniach Biedruska.
Czas przełomu XIX i XX wieku jest kolejnym zagadkowym okresem w historii osady. W 1904 roku miejscowość i okoliczne ziemie zostały sprzedane przez dotychczasowych właścicieli państwu pruskiemu. Według niektórych przekazów transakcja była skutkiem kryzysu rolnego pod koniec stulecia. Pogarszająca się sytuacja materialna von Tresków miała zmusić rodzinę do odsprzedania części majątku. Zgodnie z inną tradycją decyzja o przekazaniu Biedruska i okolic wynikała z mezaliansu popełnionego przez dziedzica majątku. Rodzina von Treskov podobnież wolała sprzedać ziemie niż pozostawić ją w rękach sukcesora, który zniesławił rodowe nazwisko.
Ostatnio pojawiła się można by rzec najbardziej wiarygodna wersja sprzedaży. Otóż potomek rodu Rudiger von Treskov przebywający na zaproszenie Pana Jana Kucharskiego w Biedrusku w czerwcu 2015 r. stwierdził, że jedną z przyczyn sprzedaży była możliwość korzystnej sprzedaży bez względu na inne przyczyny. Synowie właściciela Radojewa służyli bowiem w Sztabie Generalnym Armii Pruskiej, która usilnie poszukiwała dogodnego terenu na potrzeby szkolenia wojsk w pobliżu Poznania. Zbieg różnych okoliczności spowodował, że w 1904 roku Biedrusko i przyległe do niego ziemie stały się własnością armii pruskiej.
Na terenie miejscowości urządzono obóz wojskowy, a na zachód od niego zorganizowano poligon. W tym czasie w okolicy wsi miał miejsce szereg inwestycji związanych przystosowaniem obszaru dla potrzeb wojska. Powstały baraki, garaże czy stajnie, a pałac von Tresków zaadaptowano na Komendę Obozu. Zadecydowano również o zmianie nazwy miejscowości, która od tego czasu zaczęła nosić miano Weissenburg.
Przybycie oddziałów do spokojnej dotychczas osady całkowicie przeobraziło jej charakter. Od tamtej pory na przestrzeni lat, wraz ze zmieniającymi się kolejami losu na terenie poligonu stacjonowały różne armie.
/opracował: Krzysztof Łączkowski/
za KRONIKA POWIATU POZNAŃSKIEGO NR 5-2014 autor p. Szymon Czajkowski
Komentarze
2 odpowiedzi na „Dzieje wsi Biedrusko cz. 2 – od von Treskov do armii pruskiej”