Tym artykułem rozpoczynamy cykl historyczny, w którym opowiadać będziemy o ciekawych wydarzeniach, miejscach oraz postaciach związanych z naszą miejscowością.
Biedrusko mimo posiadania statusu niewielkiej miejscowości pochwalić może się bardzo bogatą i ciekawą historią. Już pierwszy nasz artykuł potwierdza powyższe zdanie.

Niespełna rok temu Biedrusko zostało włączone do komunikacji miejskiej. Poprzednim przewoźnikiem przez długie lata było ZKP, ale jak było dawniej? Czy do Biedruska dojeżdżał jakiś autobus przed II Wojną Światową? Otóż tak!


Początki przedwojennej linii autobusowej Biedrusko-Poznań


Cała historia przedwojennego autobusu zaczyna się od postaci Karola Pyzika, pochodzącego z Piątkowa. Co ciekawe w ówczesnych czasach Piątkowo miało status wsi, a nie jak dziś dzielnicy Poznania. Jeszcze przed wojną Karol Pyzik przeprowadził się do Biedruska.

Jako że w tym okresie w Biedrusku kadra wojskowa była liczna, a zapotrzebowanie na dojazd do Poznania bardzo duże, Karol Pyzik wpadł na pomysł utworzenia linii autobusowej Biedrusko-Poznań.

Pierwszy autobus został zakupiony przez Pyzika w 1935 roku, jednak aby rozpocząć działalność konieczne było otrzymanie koncesji od wojewody poznańskiego. Wokół tego nietuzinkowego jak na owe czasy pomysłu na biznes pojawiło się trochę zamieszania. W związku z tym wojewoda poznański zasięgnął opinii u dyrektora Okręgu Kolei Państwowych i Okręgu Poczt oraz Telegrafów, a także u dowódcy Okręgu Korpusu Numer VII w Poznaniu.

   Obraz (12)Autobus na trasie Poznań-Biedrusko, 28 września 1938 roku.

Karolowi Pyzikowi udało się otrzymać zgodę i od 1 października 1935 roku mógł zarobkowo świadczyć usługi transportowe. Autobus kursował następującą trasą: Biedrusko – Umultowo – Naramowice – Szeląg (wzdłuż dzisiejszej ul. Szelągowskiej) – Garbary – Dworzec PKS. Trasa prawie w całości pokrywała się z trasą dzisiejszego autobusu linii 911. W owym czasie autobus jechał dalej Garbarami aż do dworca PKS, dziś linia 911 skręca na Garbarach w kierunku Ronda Śródka.

Koncesja, którą otrzymał Pyzik ściśle określała zasady przewozu, trasę oraz ewentualny rozwój przedsiębiorstwa poprzez zakup kolejnych pojazdów. Zapis koncesji mówił:

„Gdyby wymieniona ilość autobusów okazała się niewystarczająca lub zbyteczna, wówczas powiększenie lub zmniejszenie tej liczby, może nastąpić tylko po uzyskaniu na to uprzedniego zezwolenia Urzędu Wojewódzkiego Poznańskiego.”

W koncesji urzędnicy ustalili także rozkład jazdy. Autobus kursował dwa razy w ciągu doby, zarówno w dni powszednie jak i świąteczne. Podobnie jak obecnie, wtedy również obowiązywały ulgi na przejazd. Wojskowi mogli podróżować za darmo (maksymalnie dwóch wojskowych na przejazd), pozostali pasażerowie mogli uzyskać 15% ulgę pod warunkiem wykupienia biletów na 100 przejazdów. Młodzież szkolna otrzymała 20% ulgę.

Pierwszym pojazdem jaki został zakupiony przez przedsiębiorcę był autobus marki Chevrolet. Karol Pyzik był również zobowiązany do stworzenia bezpiecznej skrytki pocztowej w swoim pojeździe, był to wymóg Dyrekcji Poczt i Telegrafów, dla których świadczył usługi przewozowe.

Obraz (13)1Karol Pyzik (z prawej) tankujący swój autobus.


Dalszy rozwój przedsiębiorstwa…


Przedsiębiorstwo cały czas się rozwijało. Co ciekawe władze nakazały Pyzikowi zatrudniać wyłącznie obywateli Polski, ponadto obsługa autobusów miała zakaz palenia tytoniu, zarówno w pojeździe jak i na postoju. Ciekawostką jest również fakt, że przedsiębiorca świadczył usługi taksówkarskie, które z pewnością cieszyły się dużym zainteresowaniem. Kadra wojskowa chętnie urządzała sobie wyjazdy towarzyskie do Poznania.

Po 3 latach działalności podsołtys gromady A. Kubski takimi słowami scharakteryzował ówczesną linie autobusową:

„Niniejszym zaświadczam, że frekwencja na linii autobusowej Poznań-Biedrusko trwa w roku cztery miesiące, tj. w czasie koncentracji wojsk w Obozie Ćwiczeń Biedrusko. Dalsze osiem miesięcy w roku 1935, 36 i 37 były deficytowe. Zaświadczenie niniejsze wydaje się p. Pyzikowi Karolowi z Biedruska, celem przedstawienia takowego VII. Urzędowi Skarbowemu w Poznaniu.”

W 1939 roku Karol Pyzik zdecydował się na zakup drugiego autobusu. Zamówienie zostało złożone u sprzedawcy aut marki Chevrolet Józefa Zagórskiego. Termin odbioru pojazdu ustalono na 1 lutego 1939 roku, data ta została jednak przesunięta. Sprzedawca wyjaśnił powód opóźnienia w następujący sposób:

Z powodu niedostarczenia w terminie szyb ze szkła bezpieczeństwa – securit – dostawa ulega zwłoce. Wiadomo nam, że przesyłka szyb została z fabryki z Belgii już wysłana; do Poznania winna nadejść w najbliższych dniach. Wykończenie autobusu wskutek opóźnienia w dostawie szyb, nastąpi do końca miesiąca lutego 1939 roku.”

Ostatecznie opóźnienie nie było duże i w marcu 1939 roku pojazd został poświęcony.

Obraz 13Poświęcenie drugiego autobusu, marzec 1939r.


…i przykry koniec całej historii


Niestety okres, w którym firma dobrze prosperowała przerwała II Wojna Światowa. 3 września 1939 roku pierwszy autobus został zarekwirowany przez wojsko. Karol Pyzik dostał rozkaz przewiezienia żołdu na wschód. Nieszczęśliwie pod Rawą Mazowiecką pojazd został rozbity, a właściciela wzięto do niewoli, ostatecznie udało mu się uratować i przy wymianie jeńców trafił do obozu jenieckiego. Drugi autobus należący do Karola Pyzika został skonfiskowany przez hitlerowców w kwietniu 1940 roku. W ten smutny sposób zakończyła się historia przedwojennej linii autobusowej Biedrusko-Poznań.

W tym miejscu chcielibyśmy zachęcić Was Drodzy Czytelnicy do dyskusji na temat przedwojennej linii autobusowej oraz postaci samego Karola Pyzika. Może Wasi Dziadkowie korzystali z jego usług? Jednocześnie zachęcamy do podsyłania ciekawostek – tych mniejszych i większych.

Artykuł powstał na podstawie publikacji Bartosza Trzebiatowskiego, Głos Wielkopolski, 19/20 marca 2005r.


Komentarze

2 odpowiedzi na „Linia autobusowa Poznań-Biedrusko w latach 1935-1939”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Pogoda dla Biedruska
17°
zachmurzenie duże
wilgotność: 44%
wiatr: 5m/s płd. - płd. zach.
Max: 16 • Min: 15
21°
Sob
20°
Nd
18°
Pon
Weather from OpenWeatherMap